Vendì Hobbits sco paunets frestgs

Be gist dus mais hai durà fin che l’emprim’ediziun da 1000 exemplars dal Hobbit sursilvan è stada exausta. Era sche quai n’è betg l’emprima e betg l’unica giada ch’in cudesch rumantsch sa venda uschè bain, è quai tuttina ina stupenta novitad, di l’editur.

Olivia Portmann-Mosca/FMR

«Quai è grondius», declera Gion Fry , il fundatur da la chasa editura Ediziun Apart. Quella chasa editura che ha organisà ils dretgs per laschar translatar en sursilvan il classicher dal gener da fantasy da J .R. R Tolkien, il Hobbit, e stampà ina emprim’ediziun da 1000 exemplars. Translatà il classicher da fantasy dad englais en sursilvan ha il giuven linguist Not Soliva .

«Nus avain anc tegnì enavos 15 exemplars per ils Dis da litteratura a Domat, ma uschiglio è tut davent.» E che quai saja ì uschè svelt, entaifer gnanc dus mais, saja per els ina sensaziun, uschia Gion Fry. Ch’els hajan dentant era gia vendì tants u perfin dapli exemplars, però durant in temp pli lung, ed alura n’eran quai betg cudeschs be per sursilvan, ma per exempel in guid da viandar en la Surselva per tudestg, declera el. «Nus na savevan betg, sche las lecturas sursilvanas ed ils lecturs sursilvans han propi gust da quest gener da fantasy», conceda l’editur Gion Fry. Cler ch’els hajan gì in pèr empustaziuns d’oravant e cun lur experientscha hajan els decidì da stampar 1000 tocs, di Gion Fry davart las ponderaziuns pertutgond la dimensiun da l’ediziun.

Conferma per la chasa edituraEra per l’anteriura manadra da la Chasa Editura Rumantscha (CER), Anita Capaul è la novitad dad ina tala vendita in mument rar e fitg legraivel. «Sch’ina chasa editura venda or entaifer uschè in curt temp tants exemplars, vul quai dir ch’els han tutgà la noda.» Che quai saja ina bella conferma per la chasa editura Apart. «Quai vul dir che las lecturas ed ils lecturs han legì cun plaschair quest’istorgia.»

I na saja betg l’emprima giada tar in cudesch rumantsch, ma i fetschia natiralmain adina plaschair. Per exempel sajan las poesias da Leta Semadeni , la paraula Tredeschin ed il cudesch da chanzuns LA GRISCHA era stads vendids en questa dimensiun. E fitg probabel era titels da la chasa editura octopus u in u l’auter numer en la retscha dal Tschespet. «Il bel è ch’ils cudeschs rumantschas arrivan tar il public e vegnan legids», di Anita Capaul.

Lecturs rumantschs èn buns clientsTge che fa dentant impressiun è da congualar las cifras rumantschas cun quellas da la Svizra tudestga, renda Anita Capaul attent. «En la Svizra tudestga tutga in cudesch cun 5000 exemplars vendids tar ils uschenumnads bestsellers. Sche nus congualain quants lecturs potenzials ch’i dess en la Svizra tudestga e quants Rumantschs u en quest cas Sursilvans ch’i dat, alura en 1000 exemplars vendids propi ina demonstraziun da lecturas e lecturs fitg bainvulents.» Che la glieud rumantscha saja ina clientella affina per il martgà da cudeschs rumantschs, di Anita Capaul suenter esser stada 14 onns manadra da la CER. Ella ha bandunà quel post questa stad.

Sche la chasa editura Apart reedescha il Hobbit n’è actualmain anc betg cler, di Gion Fry. «Nus ponderain anc nossas opziuns. Cunquai ch’ina segunda ediziun munta era gronds custs, sco per exempel per ils dretgs che nus stuain pajar a la chasa editura da Londra Harper Collins, stuain nus esser segirs che quai renda per nus.» Ch’els ramassian uss empustaziuns e sch’i dess anc ina giada radund 500 interessentas ed interessents per il Hobbit, alura pudess Gion Fry s’imaginar da laschar stampar anc ina giada 1000 exemplars.

«Sch’ina chasa editura venda or entaifer uschè in curt temp tants exemplars, vul quai dir ch’els han tutgà la noda.»

Anita Capaul, anteriura manadra da la Chasa Editura Rumantscha